martes, 19 de novembro de 2024

O 19 de novembro de 1933 as mulleres españolas votaron por primeira vez


O 19 de novembro de 1933 mudou a historia de España. Mulleres e homes votaron por primeira vez en igualdade de dereitos nas eleccións xerais, un fito que se conseguiu grazas ao compromiso de persoas como Clara Campoamor, abogada, escritora, política e defensora dos dereitos da muller. Este dereito atopou o seu fin co comezo da Guerra Civil e a ditadura franquista e non volveu ser recuperado ata o inicio da Transición, quedando definitivamente blindado pola actual Constitución de 1978.

Contra a violencia de xénero: Cativa de ti


Se non o ves ben, proba no pdf.

luns, 18 de novembro de 2024

Contra a violencia de xénero: Non

                                                                by Adrián Vereda

"Non" é a historia de Celia (Paula Utrilla) , unha moza cuxa tóxica e autodestructiva relación con Juan Carlos (Alejandro Vergara) afecta a todo o círculo familiar e próximo da nova, con todo, todos compartimos unha incómoda responsabilidade... pero só Celia pode dar o primeiro paso.
Pensa en todas as Celias do mundo, podería ser a do teu mellor amiga, a túa irmá, a túa veciña...

sábado, 16 de novembro de 2024

Contra a violencia de xénero dixital


Deplatform Game” é un proxecto lúdico-educativo gratuíto dirixido ao alumnado pre-adolescente, adolescente e as súas familias, cuxo obxectivo é desenvolver o pensamento crítico, previr a violencia de xénero dixital e os comportamentos machistas e sexistas nas Redes Sociais, e máis especificamente no ámbito dos videoxogos. Trátase dunha iniciativa ideada e desenvolvida por PantallasAmigas integrada no Proxecto SIC-SPAIN 3.0.

Son varios os obxectivos didácticos vinculados ás competencias básicas que se pretenden favorecer a través deste recurso educativo:

  • ·   Fomentar unha perspectiva crítica fronte ás actitudes discriminatorias na contorna dixital.
  • ·   Facilitar no ámbito familiar, social e de lecer a identificación dos tipos de violencia de xénero que se producen e fomentar a normalización do debate e a reflexión sobre a igualdade de xénero.
  • ·   Desenvolver unha perspectiva crítica ante a información e os contidos que se atopan na contorna dixital, especialmente ante mensaxes que promoven a discriminación e o odio e os contidos que poden resultar conflitivos.
  • ·   Xerar estratexias de participación activa e positiva e de cidadanía dixital, abordando habilidades para a vida e competencias dixitais.
  • ·   Ofrecer ferramentas a familias, persoas titoras e contorna educativo, creando recursos que poidan ser máis eficaces no proceso de relación e entendemento interxeracional.

martes, 12 de novembro de 2024

II Concurso de postal de Nadal científica


O EDLG e a Biblioteca convocan o II Concurso de postal de Nadal científica. Tes ata o 13 de decembro para participar. Anímate, que hai premio! Consulta as bases aquí.

domingo, 10 de novembro de 2024

Día da Ciencia en Galicia 2024


O matemático José Rodríguez González é o científico homenaxeado no Día da Ciencia en Galicia 2024, unha celebración promovida pola RAGC para reivindicar o valor da investigación a través das súas figuras máis destacadas, na maioría dos casos descoñecidas para o gran público.

Coincidindo co bicentenario do seu falecemento, a RAGC pon de relevo que foi un científico no sentido moderno do termo e, para moitos, o primeiro de Galicia. A Academia destaca a súa loita desinteresada pola ciencia.
Entra na web da RAGC e descobre os seus fitos como que situou o quilómetro cero de Galicia en Lalín e participou na expedición internacional que permitiu establecer o metro como unidade de medida...

venres, 8 de novembro de 2024

xoves, 7 de novembro de 2024

No mes da ciencia: tal día coma hoxe naceu Marie Curie


Marie Curie (bautizada como Maria Salomea Skłodowska) pasou á historia como a "nai da física moderna", naceu o 7 de novembro de 1867 en Varsovia, entón capital dun país ocupado por Rusia, que tras sufocar varias revoltas nacionalistas acabou impoñendo a súa lingua e os seus costumes.

Con apenas 15 anos, Maria viviu a frustración de non poder ingresar á Universidade de Varsovia, xa que esta institución non admitía mulleres. Como recurso, Marie tivo que recorrer á chamada "Universidade Volante", unha institución clandestina, aberta ás mulleres, e que ofrecía aos mozos polacos unha educación de calidade no seu propio idioma. O nome de "volante" ("flotante", segundo algúns autores) vén precisamente da necesidade que tiñan alumnos e mestres de cambiar constantemente de localización para escapar ao férreo control ruso.

Sabías que....

  • Unha muller Nobel: Licenciada en física e matemáticas grazas ao 'pacto de damas' que contraera coa súa irmá, Marie Curie converteuse, a principios do século XX, na primeira muller na historia en recibir un premio Nobel. O de física compartiuno co seu marido Pierre Curie, pero uns anos máis tarde, en 1911, recibiría de novo o máximo recoñecemento da Academia sueca, co premio Nobel de Química.
  • Matrimonio científico: Dise que o seu foi un matrimonio unido pola ciencia, pois nunca mostraron grandes alardes románticos. Con todo, Pierre e Marie, que tiveron dúas fillas, consagraron a súa vida ao estudo da ciencia e permaneceron xuntos ata a tráxica morte do primeiro nun desafortunado accidente cunha carruaxe.
  • A herdanza de Marie Curie: A pesar de que a súa nai non chegaría averlo, Irène Joliot Curie, a filla maior do matrimonio, tamén foi galardoada co premio Nobel de Química tan só un ano máis tarde da morte de Marie. Desde mozo, Irène mostrouse interesada polo traballo da súa nai e chegaron a traballar xuntas durante un tempo. Esta fotografía foi tomada o 20 de abril de 1927 en París.
  • Investigacións letais: As investigacións de Curie foron pioneiras, tanto que nin ela nin o seu marido eran conscientes dos perigos aos que se expoñían coa radiación. De feito, crese que a anemia aplásica que provocou a morte de Marie en 1934 foi por mor dos longos anos dedicados á investigación no seu laboratorio. O seu corpo foi depositado nun cadaleito selado cunha polgada de chumbo para illalo da radiación.

  • "Nada neste mundo debe ser temido, só entendido", estas palabras definen o carácter perseverante e loitador de Marie Curie, unha muller que se enfrontou ao machismo e o antisemitismo da súa época, pero cuxa imaxe lembramos como a dunha persoa circunspecta, sobria, reflexiva e de expresión severa. A morte sorprendeuna o 4 de xullo de 1934 en Passy, Francia.

    venres, 1 de novembro de 2024

    No mes da ciencia: Tal día como hoxe morreu Severo Ochoa pai da Bioloxía Molecular

    En outubro de 1959 o español Severo José Gerardo Ochoa de Albornoz (Luarca, Asturias, 24-09-1905 – Madrid, 01-11-1993) recibiu no seu laboratorio a telegrama máis esperado polos científicos máis punteiros, o que a Academia de Ciencias sueca envioulle para comunicarlle que fora galardoado co premio Nobel de Fisioloxía ou Medicina dese ano. Tras celebralo cos seus colaboradores foise enseguida á súa casa. Encantáballe conducir, e adoitaba ir moi rápido, pero naquela ocasión ía pisando o acelerador máis da conta… ata que un policía indicoulle que se parase. Un pódese imaxinar a escena a partir das innumerables veces que mostran semellante situación en películas e series estadounidenses, co policía achegándose lentamente, vixiante, mentres se quita as luvas, ata colocarse xunto ao portelo do infractor. O diálogo que se produciu, tras pedirlle a documentación pertinente, foi máis ou menos así:

    Sabe vostede a que velocidade ía? —Ía moi rápido, seguramente, pero teño unha boa escusa. —E cal é, se pode saberse? —É que me acaban de conceder o premio Nobel de Medicina e tiña présa por chegar a casa e contarllo á miña muller. —Que lle deron o premio Nobel de Medicina? E por que?

    A explicación de Ochoa debeu ser tan convincente que o policía lle deixou marchar, exhortándolle a que moderase a velocidade.

    En esencia, o premio recoñecía a transcendencia do seu achado máis relevante ata o momento, que a encima polinucleótido fosforilasa era capaz de sintetizar no laboratorio unha molécula esencial de todos os seres vivos, o ácido ribonucleico (ARN), soado nos últimos anos por ser o protagonista das vacinas máis innovadoras e utilizadas contra a Covid-19. Para moitos científicos, o premio serve de colofón a unha brillante traxectoria e apenas realizan novas achegas de interese. Para Ochoa, en cambio, foi un acicate para seguir producindo ciencia de alto nivel e por iso lembramos a súa figura no aniversario do seu pasamento.

    Seguir lendo no Consello de Seguridade Nuclear.